Ντομένικο Αλμπέρτι

Ντομένικο Αλμπέρτι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1710 (περίπου) Βενετία
Θάνατος	14  Οκτωβρίου 1746 Ρώμη
Χώρα πολιτογράφησης	Βενετική Δημοκρατία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ιταλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	τσεμπαλίστας συνθέτης τραγουδιστής πιανίστας
Σχετικά πολυμέσα

Ο Ντομένικο Αλμπέρτι (Domenico Alberti, Βενετία περ. 1710 – Ρώμη 14 Οκτωβρίου 1740), ήταν Ιταλός συνθέτης, τραγουδιστής και τσεμπαλίστας των αρχών του 18ου αιώνα. Η υστεροφημία του οφείλεται στην χρήση μιάς τεχνικής, που πρώτος αυτός εφήρμοσε σε κάποια έργα του, το επονομαζόμενο αλβέρτειο βάσιμο, γνωστότερο ως μπάσο Αλμπέρτι (Il basso albertino).

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Αλμπέρτι φέρεται ότι υπήρξε μαθητής, στο τραγούδι και την σύνθεση, των Βενετών Α. Λότι (Antonio Lotti) και Α. Μπίφι (Antonio Biffi). Το 1736, υπηρέτησε ως κλητήρας ή ακόλουθος του Pietro Andrea Cappello, Βενετού πρεσβευτή στην Ισπανία. Ενώ βρισκόταν στην ισπανική Αυλή, ο διάσημος καστράτος Φαρινέλι (Farinelli) τον άκουσε να τραγουδάει και εντυπωσιάστηκε.

Ο Αλμπέρτι συνέθεσε αρκετές σονάτες για τσέμπαλο, που υπάρχουν σε χειρόγραφα ή τυπωμένες σε διάφορες ανθολογίες. Επίσης, άριες και τρία σκηνικά έργα:

• Ενδυμίων (σε κείμενα του Πιέτρο Μεταστάζιο, Βενετία, 1737)
• Γαλάτεια (σε κείμενα του Πιέτρο Μεταστάζιο, Βενετία, 1737)
• Ολυμπιάς (Βενετία, 1739)

Επίσης, συνέθεσε μοτέτα και σονάτες για δύο τρομπέτες. Είναι πιθανό ότι οι πρώτες σονάτες για βιολί του Μότσαρτ, γραμμένες στην ηλικία των επτά ετών, είχαν ως πρότυπο τις συνθέσεις τού Αλμπέρτι. Πέθανε πολύ νέος στην Ρώμη, σε ηλικία 30 ετών.

Το μπάσο Αλμπέρτι

Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Αλμπέρτι ήταν γνωστός ως εξαιρετικός τραγουδιστής, ενώ έπαιζε τσέμπαλο, συχνά, μόνο για να συνοδεύει τον εαυτό του. Ωστόσο συνέθεσε αρκετά έργα για τσέμπαλο, αν και εκτελούνται πολύ σπάνια. Θεωρείται ότι έγραψε περίπου 36 σονάτες όλες σε δύο μέρη, εκ των οποίων μόνον οι 14 έχουν διασωθεί.

Τα δύο πρώτα μέτρα από την Σονάτα για πιάνο σε Ντο Μείζονα, Κ. 545 του Μότσαρτ, με την χαρακτηριστική συμμετρική κίνηση του μπάσου Αλμπέρτι στο αριστερό χέρι

Στις 8 σονάτες για τσέμπαλο, έργο 1 (έκδ. Λονδίνο, 1748), χρησιμοποιεί έναν χαρακτηριστικό τύπο συνοδείας (ακκομπανιαρίσματος) στην κάτω φωνή (μπάσο) για το αριστερό χέρι. Αποτελείται από τρίφωνες συγχορδίες οι οποίες εκτελούνται σε μορφή arpez (αναλυμένες σε τριάδες ή «σπασμένες» [broken] συγχορδίες). Η χαμηλότερη (τονική) βαθμίδα εκτελείται πάντοτε πρώτη, στη συνέχεια, ακολουθεί η υψηλότερη από τις τρείς (πέμπτη βαθμίδα), κατόπιν η μεσαία (τρίτη βαθμίδα) και, τέλος, πάλι η πέμπτη. Αυτό το μοτίβο επαναλαμβάνεται όσες φορές χρειαστεί και, κατόπιν, μεταφέρεται αυτούσιο στο arpez της επόμενης συγχορδίας (βλ. εικόνα). Παρ’ όλο που ο ίδιος ο Αλμπέρτι θεωρείται, γενικά, συνθέτης ήσσονος σημασίας, η συγκεκριμένη διαδοχή φθόγγων στο μπάσο, απετέλεσε πολύ σημαντικό στοιχείο σε μεγάλο μέρος της μουσικής για το πληκτρολόγιο, κατά την κλασική εποχή.

Πηγές

• «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
• Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
• Γιώργος Λεωτσάκος, επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», έκδοση 1981, τόμος 7, σ. 96
• Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
• Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
• http://www.klassika.info/Komponisten/Albeniz_Mateo/index.html